Hoeveel schermtijd geef je je kind & tips!
Schermpjes & kinderen blijft toch altijd een hot item want hoeveel schermtijd krijgt een kind en hoe ga je hiermee om? Uit gemak beland een kind vaak snel achter een scherm want dan heb je als moeder even je handen vrij en rust in huis, maar als er geen regels zijn zal er ook veel gezeurd worden om de schermpjes. Tijd om eens te onderzoeken wat nou eigenlijk de richtlijnen zijn voor schermtijd, tips om hiermee om te gaan en tips om afspraken te maken met de kinderen.
Wat is schermtijd?
Schermtijd of beeldschermtijd staat voor alles wat via een beeldscherm gaat, spelletjes spelen, YouTube kijken of gamen. Onder schermpjes verstaan we een tablet, smartphone, computer en de tv. Er is wel een verschil tussen ‘scherm hangen’ en ‘nuttige schermtijd’. Denk daarbij aan de verschillende online activiteiten die er zijn voor kinderen, passief vlogs op YouTube kijken is wat anders dan een educatieve app spelen op de tablet of gamen samen met vriendjes.
Waarom is te lang op een schermpje zitten slecht voor kinderen?
Vroeger werd gezegd dat je vierkante ogen kreeg van veel tv kijken, niet waar natuurlijk, maar dat veel op een schermpje kijken niet goed is voor je ogen weet iedereen. Het is slecht omdat er teveel gefocust wordt op één vast punt en dat de ogen hier moe en geïrriteerd van worden, het kan zelfs tot bijziendheid leiden. Het Oogfonds adviseert dat kinderen regelmatig een korte pauze moeten nemen van het schermpje en de ogen laten ontspannen, 20 minuten schermpje en dan 20 seconden ontspannen. Verder is het belangrijk dat een schermpje op minimaal 30 cm van de ogen gehouden wordt. Dichtbij focussen zoals op een tablet of telefoon gebeurt vraagt om meer inspanning dan verder weg focussen zoals tv kijken.
Richtlijnen per leeftijd voor schermtijd
Harde richtlijnen voor schermtijd zijn er niet maar er zijn wel genoeg adviezen en tips aanbevolen door oogartsen. Hieronder geven we per leeftijdsgroep de aanbevolen richtlijnen voor schermtijd.
Baby’s en peuters (0-2 jaar): Bijna geen schermtijd
Voor kinderen jonger dan 2 jaar wordt geadviseerd om schermtijd tot een absoluut minimum te beperken, idealiter niet meer dan 5 minuten per dag. Baby’s en peuters leren het meeste door hun omgeving te ontdekken, te spelen en interactie te hebben met mensen. Deze fysieke interactie is cruciaal voor hun ontwikkeling, dus probeer schermen te vermijden of beperk het tot korte gezamenlijke momenten, zoals een FaceTime-gesprek met familie.
Peuters (2-4 jaar): Maximaal 30 minuten per dag
Voor peuters geldt dat schermtijd beperkt moet worden tot korte sessies van ongeveer 5 tot 10 minuten per keer, met een maximum van 30 minuten per dag. Peuters zijn nog niet in staat om hun aandacht lang vast te houden, dus het is goed om samen te kijken of te spelen. Als je merkt dat je kind onrustig wordt, probeer dan een andere activiteit aan te bieden, zoals buitenspelen, tekenen of een boek lezen.
Kleuters (5-6 jaar): Maximaal 1 uur per dag
Op kleuterleeftijd wordt aanbevolen de schermtijd te beperken tot ongeveer 1 uur per dag, in sessies van 10 tot 15 minuten. Kleuters zijn leergierig en kunnen veel baat hebben bij educatieve apps en programma’s, maar het is belangrijk dat schermen geen vervanging worden voor andere vormen van spel en beweging. Zorg ervoor dat er ruimte blijft voor buiten spelen, lezen en sociale interacties. De 20-20-2 regel kan hierbij handig zijn: na 20 minuten schermtijd, laat je kind 20 seconden wegkijken van het scherm en zorg dat ze elke dag minstens 2 uur buiten zijn.
Kinderen van 7-9 jaar: 1 tot 1,5 uur schermtijd
Bij kinderen in deze leeftijdsgroep ligt de aanbevolen schermtijd tussen 1 en 1,5 uur per dag. Ze ontdekken steeds meer wat ze zelf leuk vinden en gebruiken schermen vaak voor entertainment, zoals het kijken van YouTube-video’s of het spelen van games. Dit is een goed moment om samen afspraken te maken over wat ze mogen kijken en spelen. Moedig daarnaast actief mediagebruik aan, zoals het creëren van digitale kunstwerken of video’s. Zorg voor een gezonde balans tussen schermgebruik en andere activiteiten, zoals sporten en slapen.
Kinderen van 10-12 jaar: Maximaal 2 uur per dag
Tieners gebruiken schermen vaak intensiever, zowel voor school als voor ontspanning. Ze hebben nu ook vaak een eigen mobiele telefoon, wat betekent dat schermtijd stijgt door contact met vrienden via sociale media en het bekijken van video’s. Het advies voor deze leeftijdsgroep is om schermtijd te beperken tot maximaal 2 uur per dag. Zorg ervoor dat er voldoende tijd overblijft voor huiswerk, sport en offline sociale activiteiten. Praat regelmatig met je kind over hun online activiteiten en blijf betrokken bij wat ze doen.
Tieners (12+ jaar): Stel duidelijke afspraken op
Bij oudere kinderen en pubers wordt het moeilijker om de schermtijd strikt te reguleren. Schermen zijn vaak een integraal onderdeel van hun schoolwerk en sociale leven. In plaats van de focus te leggen op de totale hoeveelheid schermtijd, is het belangrijker om duidelijke afspraken te maken over hoe en wanneer schermen gebruikt worden. Zorg bijvoorbeeld dat telefoons niet aan tafel gebruikt worden en maak afspraken over het gebruik van schermen voor het slapengaan. Daarnaast is het belangrijk om te praten over veilig internetgebruik en ervoor te zorgen dat er een gezonde balans is tussen online en offline activiteiten.
Actief en passief schermgebruik: niet elke schermtijd is hetzelfde
Schermtijd kan verschillende vormen aannemen. Het is belangrijk om te weten dat niet alle schermtijd hetzelfde is. Er bestaat een onderscheid tussen passief en actief mediagebruik, en het is verstandig om beide vormen in overweging te nemen bij het opstellen van schermtijdafspraken.
Passief schermgebruik – Dit is wanneer je kind voornamelijk toeschouwer is, zoals bij het kijken van video’s of het eindeloos scrollen door social media zonder enige vorm van interactie. Passieve schermtijd kan ontspannend zijn, maar draagt minder bij aan de ontwikkeling van vaardigheden zoals creativiteit of probleemoplossend vermogen.
Actief schermgebruik – Hierbij is je kind actief betrokken en bezig met het creëren van iets, zoals het bouwen van werelden in een spel of het maken van digitale kunst. Dit soort schermtijd kan juist bijdragen aan de ontwikkeling van vaardigheden zoals creatief denken en probleemoplossend vermogen.
Tips hoe je kan omgaan met schermtijd
Het beheersen van schermtijd binnen een gezin kan soms lastig zijn. Met de overvloed aan schermen om ons heen, is het verleidelijk om kinderen langere tijd achter een scherm te laten. Gelukkig zijn er diverse manieren om schermtijd in goede banen te leiden.
Wil je aan de slag met het bepalen van de schermtijd regels en afspraken? Lees dan hier de tips.
Maak samen afspraken
De belangrijkste tip is het samen maken van afspraken over schermtijd. Probeer de regels met je kinderen te maken en luister naar hun mening en input. Wanneer ze zelf een inbreng hebben zullen ze zich ook sneller aan de afspraken houden. Schrijf vervolgens de afspraken op zodat het duidelijk is voor iedereen.
Schermtijd bijhouden
Het is altijd wat lastig om bij te houden hoeveel tijd ze op het scherm hebben gezeten. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van een week planning of een schermtijd planner waar op afgestreept kan worden als de schermtijd er voor die dag op zit. Om de tijd bij te houden kan je een app installeren zoals ScreenTime (Android) of Mobile Kids (Iphone) of zet een doodgewone kookwekker neer om de tijd bij te houden.
Lees ook: Schermtijd instellen voor je kinderen, zo doe je dat op een iPhone.
Geef zelf het goede voorbeeld
Vergeet vooral niet om zelf het goede voorbeeld te geven. Het werkt niet wanneer jij je kind verbied om op een scherm te zitten terwijl jij heel de dag op de telefoon loopt te turen. Laat je telefoon dus wat vaker links liggen en speel samen een spelletje.
Vergoot de leerzame en nuttige schermtijd
Zorg dat de schermtijd nuttig wordt door leerzame en educatieve apps te installeren zoals Squla of Letterschool. Leerzaam tv kijken is ook geen probleem er zijn voldoende leerzame filmpjes te vinden voor elke leeftijd zoals Freek, Jeugdjournaal en voor de kleintjes Sesamstraat.
Geen schermpje voor het slapen gaan
Vermijd de tv, tablet of telefoon voor het slapengaan. Het blauwe licht van schermen zorgt ervoor dat je minder goed (in)slaapt omdat er minder melatonine wordt aangemaakt, dit geldt overigens ook voor de ouders. In plaats van een schermpje kan je beter voorlezen voor het slapen gaan.
Kijk en speel samen
Verdiep je in de spellen en filmpjes van je kinderen. Kijk een keer mee naar de vlogs of speel ook een potje Brawl Stars met je kids. Zo weet jij wat ze bezig houdt en de kinderen vinden het vast leuk om te winnen van hun ouders.
Lees ook ‘Brawl Stars: alles wat je moet weten over deze hype!’
Conclusie: een gezonde balans tussen schermen en andere activiteiten
Schermen maken deel uit van het dagelijks leven, maar het is belangrijk om bewust om te gaan met schermgebruik. Door de juiste richtlijnen te volgen, samen afspraken te maken en alternatieven aan te bieden, kun je ervoor zorgen dat je kind een gezonde balans vindt tussen schermen en andere activiteiten. Schermtijd is op zichzelf niet slecht, zolang je zorgt voor een verantwoorde omgang en je kind leert hoe ze veilig en gezond kunnen navigeren in de digitale wereld.
